Wat is Ozon en is het al dan niet gezond voor ons?
Ozon is een buitenbeentje onder de vervuilende stoffen, in die zin dat het niet rechtstreeks wordt uitgestoten, maar onder bepaalde omstandigheden gevormd wordt uit andere vervuilende stoffen, onder meer stikstofoxiden en VOS, vluchtige organische koolwaterstoffen die vooral in brandstoffen en oplosmiddelen zitten, onder meer in verf.
De schadelijke ozon waar het hier over gaat, heeft niets te maken met de ozonlaag, die vooral bekend is van het jaarlijkse gat dat erin verschijnt boven de Zuidpool en soms ook aan de Noordpool. De ozon in de ozonlaag bevindt zich in de stratosfeer, het deel van de atmosfeer tussen 15 en 45 kilometer boven het aardoppervlak. Het gaat ook niet om een echte laag, in die strafosfeer zitten wijd verspreide ozonmoleculen die de aarde beschermen tegen de inwerking van schadelijke ultraviolet-stralen van de zon aldus VRT.
Ozon is niet enkel schadelijk voor de mens. Ozonvervuiling heeft ook gevolgen voor de natuur en de economie. Onder kortstondige blootstelling aan hoge ozonconcentraties verschijnt op sommige planten zichtbare bladschade. Daarnaast heeft ozon ook een cumulatief schadelijke inwerking op gewassen in de vorm van verminderde groei en stressbestendigheid. De aantasting door ozon verergert bij verhoogde opening van de huidmondjes bij planten door bijvoorbeeld verhoogde lucht- en bodemvochtigheid. Bij blootstelling aan hoge ozonconcentraties zal de opbrengst van onder andere graan verminderen. Tijdens “normale” zomers ligt de potentiële opbrengstvermindering van graangewassen in België rond de 5%. Dit kan in “warme” zomers oplopen tot bijna 20%.
Door zijn hoge reactiviteit werkt ozon ook in op de oppervlakte van materialen zoals bijvoorbeeld sommige plastics en verven, wat verkleuringen kan veroorzaken.
De ozon waar het hier wel over gaat zit in de onderste luchtlagen, de troposfeer, en hij ontstaat op warme dagen door de inwerking van ultraviolet-stralen van de zon op lucht die verontreinigd is met stikstofoxiden en vluchtige organische stoffen (VOS). Irceline.
Ozon: ook van kopieermachines en / of laserprinters, kantoorapparatuur, …
Effecten op de gezondheid:
Moeilijk om diep en krachtig te ademen. Veroorzaakt kortademigheid en pijn bij diep ademhalen, ook hoesten en pijnlijke of krassend keel. Infammatie en beschadigd de luchtwegen. Astma, emfyseem en chronische bronchitis. Verhoogt de frequentie van astma-aanvallen. Long infectie.
Ozon: ook van kopieermachines en / of laserprinters, kantoorapparatuur, …
Een nieuw gepubliceerde studie merkt op dat ozonvervuiling de afgelopen 20 jaar op het noordelijk halfrond is toegenomen.
Het onderzoek, gepubliceerd in Science Advances , merkt op dat het niveau van de troposferische ozonlaag van broeikasgassen (anders dan de ozonlaag) tussen 2011 en 2016 is gestegen tot “zeer hoge niveaus”, aanzienlijk gestegen tussen 1994 en 2004.
“Dat is een groot probleem, want het betekent dat als we onze vervuiling lokaal proberen te beperken, het misschien niet zo goed werkt als we dachten”, zei de hoofdauteur van het onderzoek, Cooperative Institute for Research in Environmental Sciences (CIRES) aan de University of Colorado. Boulder-onderzoeker Audrey Gaudel, in een verklaring.
De gegevens, die werden verzameld door commerciële vliegtuigen, lieten zien dat “de meest opvallende toenames” werden gevonden in gebieden waar het broeikasgasniveau vroeger het laagst was: Maleisië / Indonesië, Zuidoost-Azië en India.
“Het nettoresultaat van de verschuivende antropogene uitstoot van ozonprecursoren heeft geleid tot een toename van ozon en zijn stralingsforcering, vooral in 11 onderzoeksregio’s van het noordelijk halfrond, ondanks emissiereducties van [stikstofoxiden] op middellange breedten”, voegden de onderzoekers toe in de samenvatting van de studie.
In totaal werden 34.600 ozonprofielen genomen van de 11 verschillende locaties. Stikstofoxiden, die worden veroorzaakt door menselijke activiteiten, zoals fabrieken en auto-emissies, zijn in Europa gedaald tijdens de coronavirus-pandemie.
Gaudel voegde eraan toe dat eerdere studies geen conclusies konden trekken over ozontrends op het noordelijk halfrond, omdat er niet genoeg meetlocaties voor de lange termijn en tegenstrijdige resultaten van nieuwe satellieten waren.
“Sinds 1994 meet IAGOS [In-Service Aircraft for the Global Observing System] ozon over de hele wereld met hetzelfde instrument op elk vlak, waardoor we consistente metingen hebben over tijd en ruimte van het aardoppervlak tot de bovenste troposfeer,” legde Gaudel uit.
Gaudel en de andere onderzoekers hopen verder onderzoek te doen om naar de ozonniveaus te kijken “in meer afgelegen, minder vervuilde regio’s, inclusief de tropen”, met behulp van aanvullende gegevens van een satelliet van het European Space Agency om meer informatie te krijgen.
“We willen de variabiliteit van ozon en zijn voorlopers en de impact van vervuilde regio’s op afgelegen regio’s begrijpen”, aldus Gaudel. “We gebruiken dus de beste tools die we hebben, waaronder IAGOS-, ATom-data en TROPOMI-data, om profielen en kolommen van ozon en zijn voorlopers uit verschillende soorten menselijke activiteiten en natuurlijke bronnen te krijgen.”
Sceptici hebben de vrees over de invloed van de mens op de opwarming van de aarde grotendeels van tafel geveegd en zeggen dat de klimaatverandering al sinds het begin der tijden gaande is.
Ze beweren ook dat de gevaren van een opwarmende planeet enorm worden overdreven en twijfelen aan de impact die fossiele brandstoffen hebben gehad op de klimaatverandering. Bron: NYPOST